valvecongnghieptanthanh
Member
Trong môi trường sản xuất công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật, việc chọn đúng loại van không chỉ đảm bảo vận hành trơn tru mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ hệ thống và chi phí bảo trì. Van bi gang – mặc dù không mới – nhưng vẫn giữ vững vị trí chủ đạo trong nhiều hệ thống xử lý nước, HVAC, cấp thoát nước công cộng và công nghiệp nhẹ. Với hơn 15 năm kinh nghiệm cung cấp giải pháp van cho các nhà máy và công trình lớn tại Việt Nam, đội ngũ kỹ sư Tân Thành nhận thấy rằng nhiều người vẫn đánh giá thấp van bi gang, coi đây là lựa chọn “giá rẻ tạm thời”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nếu sử dụng đúng môi trường, đây là một trong những loại van có hiệu suất – chi phí cực kỳ tối ưu.
Bi van được đục lỗ xuyên tâm, khi lỗ trùng với dòng chảy, chất lỏng đi qua. Khi xoay 90 độ, dòng chảy bị chặn hoàn toàn – nhờ đó van bi là dạng van đóng/mở tức thì, rất dễ điều khiển và quan sát trạng thái.
Van bi gang phù hợp với nhiệt độ từ -10°C đến 120°C, áp suất danh định PN10 – PN16. Đây là điều kiện vận hành tiêu chuẩn cho:
Mặc dù không bằng inox về chống oxy hóa, nhưng gang có thể chịu ăn mòn nhẹ nếu bề mặt được phủ epoxy 2 lớp hoặc sơn tĩnh điện. Với nước sạch, nước ngầm xử lý cơ bản – van gang vẫn bền 7–10 năm nếu bảo trì định kỳ.
Đây là lĩnh vực phổ biến nhất sử dụng van bi gang. Với khả năng đóng mở nhanh, dễ kiểm tra trạng thái, van giúp kỹ sư vận hành điều tiết dòng chảy mà không cần tháo thiết bị.
Trong các hệ thống làm lạnh hoặc sưởi trung tâm, van bi gang thường kết hợp với bộ điều khiển điện để đóng/mở nước lạnh cấp vào AHU. Gang chịu được áp lực trung bình, nên phù hợp với chiller dân dụng và thương mại.
Van gang có thể sử dụng nếu hóa chất ở mức độ không ăn mòn kim loại mạnh. Cần kiểm tra kỹ trước khi lựa chọn, ưu tiên môi trường pH trung tính.
Van bi gang được chọn để lắp trên các trục chính của đường ống chữa cháy, kết nối với bơm cứu hỏa. Lưu ý nên chọn loại van có chứng chỉ phòng cháy theo tiêu chuẩn UL/FM nếu lắp cho công trình dân dụng hoặc tòa nhà cao tầng.
Đội ngũ kỹ sư của Công ty TNHH Thiết Bị Công Nghiệp Tân Thành lưu ý một số điểm khi thi công và vận hành van bi gang:
028 3866 5295 | 028 3971 8604 | 0913833245
Dù không phải lựa chọn “cao cấp” như van inox, van bi gang vẫn là một lựa chọn thông minh, tiết kiệm và hiệu quả cho phần lớn các ứng dụng phổ thông. Với điều kiện lắp đặt và bảo trì đúng cách, van có thể hoạt động ổn định hàng chục năm mà không cần thay mới. Tại Tân Thành – nhà cung cấp van công nghiệp hơn 15 năm kinh nghiệm – chúng tôi cam kết tư vấn kỹ thuật tận tâm, lựa chọn van phù hợp nhất theo từng nhu cầu cụ thể của khách hàng, tránh lãng phí chi phí đầu tư hoặc rủi ro kỹ thuật.
Van bi gang là gì? Những khái niệm cơ bản
Van bi gang là loại van đóng/mở dòng chảy thông qua một bi van rỗng quay quanh trục, thân van được chế tạo từ vật liệu gang, thường là gang xám (gray cast iron) hoặc gang dẻo (ductile iron). Gang là vật liệu có khả năng chịu nén tốt, độ bền cao và giá thành thấp hơn so với inox hay thép không gỉ.
Bi van được đục lỗ xuyên tâm, khi lỗ trùng với dòng chảy, chất lỏng đi qua. Khi xoay 90 độ, dòng chảy bị chặn hoàn toàn – nhờ đó van bi là dạng van đóng/mở tức thì, rất dễ điều khiển và quan sát trạng thái.
Cấu tạo cơ bản gồm:

- Thân van (Body): Là phần khung giữ kết cấu toàn bộ van, làm từ gang, sơn epoxy chống ăn mòn.
- Bi van (Ball): Chất liệu inox hoặc thép không gỉ, có lỗ xuyên tâm.
- Trục van (Stem): Nối từ bi van ra ngoài, nhận lực xoay từ tay gạt hoặc bộ điều khiển.
- Tay gạt / bộ điều khiển: Điều khiển cơ hoặc tự động, giúp đóng mở van.
- Gioăng làm kín (Seat): PTFE, NBR hoặc EPDM – giúp đảm bảo độ kín và chống rò rỉ.
Vì sao van bi gang vẫn “giữ đất” trong ngành kỹ thuật?

1. Giá thành hợp lý – Hiệu quả đầu tư cao
So với các dòng van inox hoặc thép, van gang có chi phí thấp hơn khoảng 30 – 50% trong cùng kích thước DN. Đây là yếu tố quan trọng khi thi công hệ thống đường ống lớn, dài hàng trăm mét.Anh Lê Văn Quang – kỹ sư giám sát dự án hệ thống cấp nước Bình Phước chia sẻ:
“Dự án cần lắp đặt hơn 120 van DN80 – DN150. Nếu dùng toàn bộ inox, chi phí đội lên gần 400 triệu đồng. Sử dụng van gang giúp tối ưu ngân sách mà vẫn đảm bảo an toàn vận hành.”
2. Hoạt động ổn định trong môi trường phổ thông
Van bi gang phù hợp với nhiệt độ từ -10°C đến 120°C, áp suất danh định PN10 – PN16. Đây là điều kiện vận hành tiêu chuẩn cho:

- Hệ thống xử lý nước sinh hoạt
- Trạm bơm nước thải
- Cấp nước PCCC
- Hệ thống tưới tiêu, hồ chứa, ao nuôi thủy sản
3. Chống mài mòn, chịu áp tốt (với điều kiện nước sạch)

Mặc dù không bằng inox về chống oxy hóa, nhưng gang có thể chịu ăn mòn nhẹ nếu bề mặt được phủ epoxy 2 lớp hoặc sơn tĩnh điện. Với nước sạch, nước ngầm xử lý cơ bản – van gang vẫn bền 7–10 năm nếu bảo trì định kỳ.
Ứng dụng thực tế của van bi gang
1. Ngành nước sạch & xử lý nước thải
Đây là lĩnh vực phổ biến nhất sử dụng van bi gang. Với khả năng đóng mở nhanh, dễ kiểm tra trạng thái, van giúp kỹ sư vận hành điều tiết dòng chảy mà không cần tháo thiết bị.
2. Hệ thống HVAC – chiller
Trong các hệ thống làm lạnh hoặc sưởi trung tâm, van bi gang thường kết hợp với bộ điều khiển điện để đóng/mở nước lạnh cấp vào AHU. Gang chịu được áp lực trung bình, nên phù hợp với chiller dân dụng và thương mại.
3. Nhà máy xử lý hóa chất nhẹ
Van gang có thể sử dụng nếu hóa chất ở mức độ không ăn mòn kim loại mạnh. Cần kiểm tra kỹ trước khi lựa chọn, ưu tiên môi trường pH trung tính.
4. Hệ thống PCCC
Van bi gang được chọn để lắp trên các trục chính của đường ống chữa cháy, kết nối với bơm cứu hỏa. Lưu ý nên chọn loại van có chứng chỉ phòng cháy theo tiêu chuẩn UL/FM nếu lắp cho công trình dân dụng hoặc tòa nhà cao tầng.
Lưu ý kỹ thuật từ chuyên gia Tân Thành
Đội ngũ kỹ sư của Công ty TNHH Thiết Bị Công Nghiệp Tân Thành lưu ý một số điểm khi thi công và vận hành van bi gang:
- Không sử dụng trong môi trường hóa chất mạnh như axit HCl, NaOH đậm đặc hoặc nước muối biển lâu dài.
- Đặt van theo chiều đứng hoặc ngang để tránh lắng cặn ở đáy van (đối với hệ thống có bùn thải).
- Bảo trì định kỳ mỗi 6–12 tháng, kiểm tra độ kín, vệ sinh mặt trong van, đặc biệt trong hệ thống nước bẩn.
- Sơn phủ lại nếu thấy lớp epoxy bị tróc để tránh rỉ sét thân van.
- Địa chỉ: Số 1 Đông Hồ, phường 8, Quận Tân Bình, TP.HCM, Việt Nam
- Số điện thoại:
028 3866 5295 | 028 3971 8604 | 0913833245
- Email: [email protected]
- Website: https://valvecongnghiep.com/
- Fanpage: https://www.facebook.com/valvecongnghieptanthanh
Anh Nguyễn Văn Dũng – kỹ sư vận hành nhà máy nước tại Long An chia sẻ:
“Chúng tôi ưu tiên van bi gang cho các nhánh rẽ và ống dẫn nhỏ trong hệ thống cấp nước. Cứ 2 năm vệ sinh một lần là đảm bảo hoạt động ổn định, không cần thay thế gì.”
Dù không phải lựa chọn “cao cấp” như van inox, van bi gang vẫn là một lựa chọn thông minh, tiết kiệm và hiệu quả cho phần lớn các ứng dụng phổ thông. Với điều kiện lắp đặt và bảo trì đúng cách, van có thể hoạt động ổn định hàng chục năm mà không cần thay mới. Tại Tân Thành – nhà cung cấp van công nghiệp hơn 15 năm kinh nghiệm – chúng tôi cam kết tư vấn kỹ thuật tận tâm, lựa chọn van phù hợp nhất theo từng nhu cầu cụ thể của khách hàng, tránh lãng phí chi phí đầu tư hoặc rủi ro kỹ thuật.